Niet ingaan op een huilende cliënt, zoals ik beschreef in mijn vorige blog, is dat niet wat te weinig empathisch? En al helemaal als het over ‘verdriet’ gaat? En ook nog eens bij een sterke én gevoelige vrouw? ‘Weinig empathisch’ is inderdaad een afslag die je kunt nemen op de interpretatierotonde. Een dip misschien? Iedere psycholoog slaat weleens de plank mis tenslotte. Ook dat is een mogelijke afslag.
Ik nam een andere afslag: die van de dieperliggende verlangens. Tijdens een leertherapiesessie was ik zelf de cliënt. Ik had behoefte aan huilen en die behoefte werd sterker en sterker. Zo sterk dat iets in mijn smeekte ‘ga door, ga door’, dan komt zo meteen de opluchting van de tranen. Dat leek mij, die nog zo moeilijk huilen kon, heerlijk. Linda, de leertherapeute, ging op iets anders in: mijn diepere behoefte om gezien te worden. Zij bevestigde mijn bestaan. Mijn behoefte om te huilen vervloog als mist in de wolken. Ik ben meestal niet zo van de gedichten, maar wel van deze. Linda las hem in die tijd eens voor. Met langdurig en diep oogcontact besloten we de leertherapiesessie.
Maar waarom?
Om dit duidelijk te maken, kijken we naar de opbouw van de hersenen. Globaal bestaan de hersenen uit drie lagen. De binnenste laag heeft als naam ‘reptielenbrein’ gekregen. Hier zitten de automatische processen zoals ademhalen en ook de vlucht-vechtreactie. De tweede laag is het zoogdierenbrein. Impala’s zijn slimmer dan bijvoorbeeld hagedissen en komen zo op het idee in een groep te gaan staan voor de veiligheid. In deze laag zijn de emoties gehuisvest. De derde laag, de neo-cortex, is voorbehouden aan de mens. Met andere woorden, in deze laag zit cognitie, taal en bewust denken. Wij zijn het enige ‘dier’ dat liegen kan. Een leugen komt altijd via de mond, ons lijf liegt niet.
Op
basis van de opbouw van de hersenen heb ik mijn model geschetst. Die gebruik ik in al mijn trajecten en trainingen. En ik werk van daaruit. En dus ga ik liever in op de dieperliggende verlangens, dan op emoties. Dan komt een mens tot rust en ont-spanning. Als we in onze maatschappij meer zouden afdalen naar dit niveau, dan is er minder hulpverlening nodig, dan is er meer vitaliteit. Hoe mooi zou dat zijn?
Toegift 1:
Dit plaatje maakt ook duidelijk wat mijn bezwaar is tegen de cognitieve therapieën: er wordt vaak gependeld tussen taal en emoties. Verlangens en behoeften komen vanuit de laag van de neo-cortex ter sprake en landen lang niet altijd in diepere lagen. Vooral sterke én gevoelige vrouwen bouwen een muur om de diepste laag. Kom je op een voor de cliënt onveilige manier in de buurt van die muur, dan ontstaat er afweer en wantrouwen. De algemene diepere wensen, behoeften, verlangens hebben een lijfelijke basis en ze werken door in de emoties en woorden: uitstraling en woorden zijn één.
Toegift 2:
Wat – hoe – waarom
Ik las het boek ‘Begin met het waarom’ van Simon Sinek. Zijn wat, hoe en waarom vragen, heb ik geïntegreerd in bovengenoemd model, van buiten naar binnen. De waaromvraag is de diepste die je stellen kunt. Die stellen we regelmatig, aan jou en aan onszelf.
Geef een antwoord